کنسانتره دامی
کنسانتره دام | تعریف و فواید کنسانتره پرواری و کنسانتره شیری
کنسانتره دامی، خوراکی مکمل و مغذی است که به منظور جبران کمبودهای تغذیه‌ای و ارتقای رشد و تولید بهینه دام و طیور، به جیره غذایی آنها اضافه می‌شود. جیره غذایی دام بر احتیاجات غذای دام تمرکز دارد. به طور کل غذا به ماده‌ای اطلاق می‌شود، که جانور بتوانند پس از خوردن، آن را هضم و جذب کرده و به مصرف برسانند. غذا برای حیوانات معمولا به صورت غلات دانه یا علوفه و بقولات علوفه‌ای است.
برای اینکه دام رشد طبیعی و افزایش وزن موثر داشته باشد، میزان غذایی روزانه آن مهم است. غذای مصرفی باید حاوی انرژی و پروتئین کافی برای نگهداری، رشد و تولید بدن دام باشد. برای داشتن یک خوراک کامل دام، مواد مغذی به علوفه اضافه می‌شود که علوفه قادر به تامین آن نیست. اینکار به خصوص در تولیدات بالای دام صدق می‌کند. این مواد که کنسانتره نامیده می شوند، در تغذیه دام نقش به سزایی دارد.
فهرست مطالب
کنسانتره دامی چیست و چند نوع دارد؟
دو دسته عمده خوراک دام وجود دارد: کنسانتره (غلات) و علوفه (مرتع، یونجه، سیلو). مواد خوراکی زبر (Roughages) معمولاً دارای فیبر بالایی هستند. کنسانتره‌ها معمولا سرشار از پروتئین‌ها یا کربوهیدرات‌ها هستند. در واقع کنسانتره دام، به مواد مغذی گفته می‌شود که علوفه به تنهایی قادر به تامین آن نیست. اهمیت این مواد بخصوص در تولید بالا بطور مثال تولید انبوه شیر یا گوشت، بسیار حائز اهمیت است. چرا که تغذیه دام یکی از مهمترین عوامل بر کیفیت محصول نهایی و بهره‌وری تولیدکننده است. بطور کل دو نوع خوراک کنسانتره وجود دارد: کربن دار (Carbonaceous) و پروتئینی (Proteinaceous).
• کنسانتره‌های پروتئینی یا “خوراک‌های پروتئینی” حاوی سطوح بالایی از پروتئین (بیش از ۱۵٪) هستند. به عنوان مثال می‌توان از کنجاله سویا، کنجاله پنبه دانه، بادام زمینی (بادام زمینی)، بذر کتان (دانه کتان)، کلزا، پنبه دانه، نارگیل، روغن نخل و تخمه آفتابگردان نام برد. کمیت پروتئین به طور کلی مهمتر از کیفیت پروتئین (محتوای اسید آمینه) در دام نشخوارکنندگان است، زیرا میکروارگانیسم‌های موجود در شکمبه، پروتئین بدن را خود تولید می‌کنند. دام پروتئین‌های اضافی را ذخیره نمی‌کند. پروتئین‌های اضافی توسط بدن یا می‌سوزد و یا (به عنوان نیتروژن) توسط کلیه‌ها دفع می‌شود.
• کنسانتره‌های کربنی یا خوراک‌های «انرژی» دارای کل مواد مغذی قابل هضم هستند، اما پروتئین کمی دارند (۱۱-۸ درصد). آنها شامل دانه‌های غلات – ذرت، جو، گندم، جو دوسر، ذرت خوشه‌ای(Milo) و چاودار یا گندم سیاه (ryo) هستند.
انواع کنسانتره دامی: گامی به سوی تغذیه‌ای ایده‌آل دام
کنسانتره‌های دامی بر اساس نوع دام پرواری یا شیری متفاوت است. ترکیبات کنسانتره‌ها بسته به نیازهای تغذیه‌ای دام به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، از جمله:
• کنسانتره گاو شیری: برای افزایش تولید شیر و بهبود کیفیت آن
• کنسانتره گاو گوشتی: برای افزایش وزن‌گیری و تولید گوشت با کیفیت
• کنسانتره گوسفند و بز: برای افزایش تولید گوشت، شیر و پشم
البته ممکن است گاهی کنسانتره برای دام سنگین و سبک یکی باشد، اما مقدار مصرف آن برای این دو متفاوت باشد.
ترکیبات کلی انواع کنسانتره دامی
همانطور که در بخش قبل توضیح دادیم، بسته به نیاز دام، مواد تشکیل دهنده و گاها دوز مصرفی در کنسانتره می‌تواند متفاوت باشد. اما بطور کلی مواد تشکیل دهنده انواع کنسانتره دامی به شرح زیر است:
• غلات
• پروتئین های گیاهی
• پروتئین های حیوانی
• تفاله چغندرقند
• ملاس
• چربی
• ویتامین ها
• مواد معدنی
کنسانتره مرغوب در بدن دام باعث حفظ تعادل وضعیت بدنی می‌گردد. برخی از کنسانتره‌ها محتوای پروتئین بالا را کاهش می‌دهند. ترکیباتی که شامل پروتئین‌های گیاهی، اوره، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، اصلاح‌کننده شکمبه و سنگ آهک است که برای مخلوط شدن با غلات و علوفه طراحی شده‌اند، تا یک جیره کامل را تولید کنند.
نحوه مصرف کنسانتره دامی می‌تواند بنا بر رژیم غذایی متفاوت نشخوارکننده و مواد تشکیل‌دهنده کنسانتره متفاوت باشد. پس بسیار مهم است که حتما با یک متخصص تغذیه خوراک دام مشورت کنید.
مزایای استفاده از کنسانتره دام برای دامداری‌ها
یکی از مزیت‌های کنسانتره، کاهش وزن به دلیل گرفتن آب ترکیبات کنسانتره است. این موضوع هم حجم مواد، احتمالا فساد و هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد. همچنین از دیگر مزایای کنسانتره دامی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• افزایش تولید: بسته به نوع کنسانتره، باعث افزایش تولید بیشتر گوشت، شیر و غیره می‌شود.
• بهبود کیفیت محصولات: کنسانتره با تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی، به بهبود کیفیت گوشت، شیر و پشم در دام کمک می‌کند.
• تقویت سیستم ایمنی: کنسانتره با تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی، به تقویت سیستم ایمنی دام و پیشگیری از بیماری‌ها کمک می‌کند.
• کاهش هزینه‌های تولید: استفاده از کنسانتره با افزایش تولید و راندمان خوراک، در نهایت به کاهش هزینه‌های تولید دام منجر می‌شود.
• کاهش ضایعات خوراک: کنسانتره با داشتن فرمولاسیون متعادل، ضایعات خوراک را به حداقل می‌رساند و از هدر رفت منابع غذایی جلوگیری می‌کند.
• کاهش هزینه‌های حمل و انبارداری
• حذف خطای کارگری در آماده‌سازی مواد: به دلیل داشتن فرمولاسیون دقیق نیاز به ترکیب مواد توسط کارگران دامداری نیست. این موضوع در صرفه جویی زمان و کاهش فعالیت کارگران بسیار کمک کننده است.
انواع کنسانتره دام
کنسانتره‌های دامی بر اساس نوع دام و نیازهای تغذیه‌ای آنها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در اینجا به معرفی دو نوع از رایج‌ترین کنسانتره‌ها، یعنی کنسانتره دام شیرده و کنسانتره پرواری می‌پردازیم:
۱٫ کنسانتره دام شیرده: این نوع کنسانتره به طور خاص برای افزایش تولید شیر و بهبود کیفیت آن در گاوهای شیری فرموله شده است. کنسانتره دام شیرده سرشار از انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای تولید شیر با کیفیت بالا ضروری هستند.
۲٫ کنسانتره پرواری: این نوع کنسانتره برای افزایش وزن‌گیری و تولید گوشت با کیفیت در دام‌هایی مانند گاو، گوسفند و بز طراحی شده است. کنسانتره پرواری سرشار از انرژی و پروتئین است که برای رشد عضلانی و افزایش وزن ضروری هستند.
چگونه کنسانتره دام درست کنیم
تولید کنسانتره دامی فرآیندی پیچیده است که نیازمند دانش تخصصی، تجهیزات مناسب و مواد اولیه باکیفیت است. اما به طور کلی، مراحل تولید کنسانتره دام به شرح زیر است:
۱٫ تهیه مواد اولیه: اولین قدم در تولید کنسانتره، تهیه مواد اولیه باکیفیت است. مواد اولیه مورد استفاده در کنسانتره دام شامل غلات (ذرت، جو، گندم و …)، حبوبات (سویا، کنجاله آفتابگردان و …)، دانه‌های روغنی (کنجد، کلزا و …)، ویتامین‌ها، مواد معدنی و افزودنی‌های مجاز است. کیفیت مواد اولیه به طور مستقیم بر کیفیت نهایی کنسانتره و سلامت دام و طیور تاثیر می‌گذارد.
۲٫ آسیاب کردن مواد اولیه: قبل از مخلوط کردن مواد اولیه، باید آنها را به قطعات ریز آسیاب کرد. آسیاب کردن مواد اولیه باعث افزایش سطح تماس آنها با یکدیگر و بهبود هضم آنها توسط دام و طیور می‌شود.
۳٫ مخلوط کردن مواد اولیه: در این مرحله، مواد اولیه آسیاب شده با توجه به فرمولاسیون خاص هر نوع کنسانتره، به طور دقیق با یکدیگر مخلوط می‌شوند. فرمولاسیون کنسانتره باید بر اساس نیازهای تغذیه‌ای دام یا طیور، سن، نژاد، جنسیت و شرایط فیزیولوژیکی آنها تنظیم شود.
۴٫ پخت و فرآوری: در برخی از موارد، پس از مخلوط کردن مواد اولیه، آنها پخته یا فرآوری می‌شوند. پخت و فرآوری باعث از بین رفتن عوامل ضد تغذیه‌ای موجود در برخی از مواد اولیه و افزایش قابلیت هضم آنها می‌شود.
۵٫ افزودن ویتامین‌ها و مواد معدنی: پس از پخت یا فرآوری، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز به مخلوط اضافه می‌شوند. ویتامین‌ها و مواد معدنی برای سلامت و عملکرد صحیح بدن دام و طیور ضروری هستند.
۶٫ افزودن افزودنی‌های مجاز: در نهایت، افزودنی‌های مجاز مانند آنزیم‌ها، اسیدیفایرها و ضد قارچ‌ها به مخلوط اضافه می‌شوند. این افزودنی‌ها می‌توانند به بهبود کیفیت کنسانتره، افزایش ماندگاری آن و حفظ سلامت دام و طیور کمک کنند.
۷٫ خشک کردن و بسته‌بندی: پس از اضافه کردن تمام مواد، کنسانتره باید به طور کامل خشک شود تا از رشد کپک و قارچ جلوگیری شود. سپس، کنسانتره خشک شده در کیسه‌های مناسب بسته‌بندی و به انبار منتقل می‌شود.
نکات مهم:
• تولید کنسانتره دامی باید تحت نظارت متخصصان تغذیه دام و طیور انجام شود.
• میزان مواد و فرمول کنسانتره باید زیر نظر متخصصین این فن نوشته شود.
• باید از مواد اولیه باکیفیت و دارای استانداردهای لازم استفاده شود.
• تجهیزات مورد استفاده در تولید کنسانتره باید به طور مرتب تمیز و ضدعفونی شوند.
• شرایط نگهداری کنسانتره باید مناسب باشد تا کیفیت آن حفظ شود.
با توجه به نکات ذکر شده، و مهم بوده فرمول کنسانتره برای نتیجه نهایی توصیه ما تهیه کنسانتره از منابع معتبر است. زیرا تولید این محصول نیازمند دانش تخصصی و تجهیزات مناسب است که عدم رعایت نکات بهداشتی و ایمنی می‌تواند خطرات جانی و مالی به همراه داشته باشد.
مقاله: اهمیت تغذیه دام در فصول سرد
در خرید کنسانتره دامی باید چه نکاتی در نظر گرفته شود؟
در خرید کنسانتره، محتوای مواد مغذی (یعنی انرژی، پروتئین، مواد معدنی، فیبر، نشاسته) مهمتر از ترکیب مواد تشکیل‌دهنده است. همیشه کنسانتره دام را براساس محتوای مواد مغذی خریداری کنید. در ادامه به برخی از نکات کلیدی که باید هنگام خرید کنسانتره دام در نظر گرفت را اشاره می‌کنیم:
۱٫ نیازهای تغذیه‌ای دام خود را بشناسید: اولین قدم، تعیین نیازهای تغذیه‌ای خاص دام خودتان است. این امر به عواملی مانند سن، نژاد، جنسیت، وضعیت فیزیولوژیکی (بارداری، شیردهی) و شرایط محیطی (آب و هوا، کیفیت مرتع) بستگی دارد.
۲٫ به دنبال کنسانتره‌ای با محتوای مواد مغذی متعادل باشید: یک کنسانتره باکیفیت باید حاوی سطوح متعادلی از پروتئین، انرژی، مواد معدنی، فیبر و نشاسته باشد تا تمام نیازهای تغذیه‌ای دام شما را برآورده کند.
۳٫ به برچسب محصول توجه کنید: برچسب کنسانتره باید حاوی اطلاعات کاملی در مورد محتوای مواد مغذی، مواد تشکیل دهنده و دستورالعمل استفاده باشد.
۴٫ از برندهای معتبر خرید کنید: همیشه کنسانتره دامی را از برندهای معتبر و شناخته شده خریداری کنید تا از کیفیت و سلامت محصول مطمئن باشید.
۵٫ از کنسانتره تازه استفاده کنید: کنسانتره دامی باید تازه باشد و در شرایط مناسب نگهداری شده باشد تا از فاسد شدن و از دست رفتن مواد مغذی آن جلوگیری شود.
۶٫ با یک متخصص تغذیه دام مشورت کنید: اگر در انتخاب کنسانتره مناسب برای دام خود دچار تردید هستید، می‌توانید با یک متخصص تغذیه دام مشورت کنید. آنها می‌توانند با توجه به نیازهای خاص دام شما، بهترین کنسانتره را به شما پیشنهاد دهند.
۷٫ به دنبال قیمت مناسب باشید: قیمت کنسانتره می‌تواند بسته به برند، کیفیت و محتوای مواد مغذی آن متفاوت باشد. با مقایسه قیمت‌ها از چندین فروشگاه، می‌توانید بهترین قیمت را برای کنسانتره مورد نظر خود پیدا کنید. اما به این نکته توجه کنید که کیفیت را فدای قیمت نکنید!
۸٫ به دنبال گواهی نامه‌های کیفیت باشید: برخی از کنسانتره های دامی دارای گواهی نامه های کیفیت از سازمان های معتبر هستند. این گواهی نامه ها نشان دهنده کیفیت و سلامت محصول هستند. به طور مثال محصولات شرکت جهان کاوه دارای گواهی نامه HACCP وGMP هستند.
۹٫ به تاریخ انقضا توجه کنید: کنسانتره دامی تاریخ انقضا دارد. از خرید کنسانتره‌ای که تاریخ انقضا آن گذشته است خودداری کنید.
۱۰٫ کنسانتره را در شرایط مناسب نگهداری کنید: کنسانتره دامی باید در جای خنک، خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
کنسانتره گاو شیری و مزایای آن: گامی به سوی تولید شیر بیشتر و باکیفیت‌تر
کنسانتره شیری، نوعی خوراک مکمل و مغذی است که به طور خاص برای افزایش تولید شیر و بهبود کیفیت آن در گاوهای شیری طراحی شده است. این خوراک باکیفیت از مواد اولیه مرغوب تهیه می‌شود و مزایای متعددی را برای گاوداران به ارمغان می‌آورد. از مزایای استفاده از کنسانتره شیری می‌توان به:
• افزایش تولید شیر: کنسانتره شیری با تامین انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای تولید شیر، به طور قابل توجهی به افزایش کمیت و کیفیت شیر تولیدی در گاوهای شیری کمک می‌کند.
• بهبود کیفیت شیر: کنسانتره شیری با تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز، به بهبود کیفیت شیر تولیدی از نظر طعم، عطر، چربی، پروتئین و سایر مواد مغذی کمک می‌کند.
• بهبود عملکرد تولیدمثل
• کاهش ضایعات خوراک: کنسانتره شیری با داشتن فرمولاسیون متعادل و خوش‌خوراکی، ضایعات خوراک را به حداقل می‌رساند و از هدر رفتن منابع غذایی جلوگیری می‌کند.
• بهبود سلامت گاوهای شیری: کنسانتره شیری با تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به تقویت و بهبود عملکرد سیستم ایمنی گاوهای شیری، پیشگیری از بیماری‌ها و افزایش طول عمر آنها کمک می‌کند.
• کاهش هزینه‌های تولید: استفاده از کنسانتره شیری با افزایش تولید شیر و راندمان خوراک، در نهایت به کاهش هزینه‌های تولید شیر در واحد گاوداری منجر می‌شود.
کنسانتره‌های شیری بسته به سن، نژاد، دوره شیردهی و میزان شیردهی گاو می‌توانند متفاوت باشد. کنسانتره شیری جهان کاوه، بسته به هدف پرورش در چهار محصول، کنسانتره کم شیر، کنسانتره متوسط شیر، کنسانتره پرشیر و کنسانتره سوپر شیر عرضه می‌شود. این کنسانتره‌ها در دو صورت مَش و پلت در دسترس است. اما بطور کل توصیه ما برای دام شما استفاده از کنسانتره دامی پلت است.
مقاله: برای آشنایی با تفاوت کنسانتره مش، کرامبل و پلت کلیک کنید.
کنسانتره گاو پرواری و مزایای آن: گامی به سوی افزایش وزن‌گیری و تولید گوشت باکیفیت
کنسانتره پرواری، نوعی خوراک مکمل و مغذی است که به طور خاص برای افزایش وزن‌گیری و تولید گوشت باکیفیت در دام‌هایی مانند گاو، گوسفند و بز طراحی شده است. این خوراک باکیفیت از مواد اولیه مرغوب تهیه می‌شود و مزایای متعددی را برای دامداران دارد. از مزایای کنسانتره پرواری می‌توان به:
• بهبود بازده خوراک و افزایش وزن روزانه: کنسانتره پرواری با تامین انرژی، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری برای رشد عضلانی، به طور قابل توجهی به افزایش وزن‌گیری سریع دام‌ها کمک می‌کند.
دارای حداکثر سطح انرژی
• تامین کننده احتیاجات تغذیه ای دام های پرواری
• بهبود کیفیت گوشت: کنسانتره پرواری با تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز، به بهبود کیفیت گوشت تولیدی از نظر طعم، عطر، چربی، پروتئین و سایر مواد مغذی کمک می‌کند.
• کاهش ضایعات خوراک: کنسانتره پرواری با داشتن فرمولاسیون متعادل و خوش‌خوراکی، ضایعات خوراک را به حداقل می‌رساند و از هدر رفتن منابع غذایی جلوگیری می‌کند.
• بهبود سلامت دام‌ها و کاهش اختلالات گوارشی: کنسانتره پرواری با تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به تقویت سیستم ایمنی دام‌ها، پیشگیری از بیماری‌ها و افزایش طول عمر آنها کمک می‌کند.
• کاهش هزینه‌های تولید: استفاده از کنسانتره پرواری با افزایش وزن‌گیری سریع و راندمان خوراک، طول دوره پرواربندی کاهش می‌یابد. این امر در نهایت به کاهش هزینه‌های تولید گوشت در واحد دامداری منجر می‌شود.
چگونه بهترین کنسانتره دامی را پیدا و تهیه کنیم؟
انتخاب بهترین کنسانتره دامی برای گله شما، نقشی اساسی در سلامت، رشد و تولید آنها ایفا می‌کند. با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف، می‌توانید کنسانتره‌ای متناسب با نیازهای خاص دام‌های خود و با بهترین کیفیت و قیمت پیدا کنید. در اینجا، راهنمای گام به گامی برای یافتن بهترین کنسانتره دامی ارائه می‌شود:
۱٫ نیازهای دام خود را بشناسید:
• نوع دام: اولین قدم، تعیین نوع دام شما است. گاو شیری، گاو پرواری، گوسفند و بز، هر کدام نیازهای تغذیه‌ای خاص خود را دارند.
• سن دام: سن دام شما در انتخاب کنسانتره مناسب تاثیرگذار است. دام‌های جوان، بالغ و پیر، نیازهای متفاوتی از نظر مواد مغذی دارند.
• نژاد دام: نژاد دام شما نیز می‌تواند در انتخاب کنسانتره موثر باشد. برخی از نژادها ممکن است به مواد مغذی خاصی نسبت به نژادهای دیگر نیاز بیشتری داشته باشند.
• جنسیت دام: جنسیت دام شما (نر یا ماده) در انتخاب کنسانتره نقش داشته باشد.
• شرایط فیزیولوژیکی: شرایط فیزیولوژیکی مانند آبستنی، شیردهی یا بیماری، نیازهای تغذیه‌ای خاصی را به دام شما تحمیل می‌کند.
۲٫ تحقیق کنید:
• برندهای مختلف: برندهای مختلفی در زمینه تولید کنسانتره دامی فعالیت می‌کنند. با تحقیق در مورد برندهای مختلف، می‌توانید از شهرت، کیفیت محصولات و سابقه آنها در بازار مطلع شوید.
• مواد تشکیل دهنده کنسانتره: به دقت لیست مواد تشکیل دهنده کنسانتره را بررسی کنید. از کیفیت و مرغوبیت مواد اولیه و تناسب آنها با نیازهای دام خود اطمینان حاصل کنید.
• ارزش غذایی کنسانتره: به دنبال کنسانتره‌ای باشید که از نظر پروتئین، انرژی، ویتامین‌ها و مواد معدنی، تعادل مناسبی داشته باشد و نیازهای تغذیه‌ای دام شما را به طور کامل تامین کند.
• قیمت: قیمت کنسانتره می‌تواند به طور قابل توجهی بین برندهای مختلف و با توجه به کیفیت مواد اولیه و ارزش غذایی آنها متفاوت باشد.
کنسانتره دامی درجه یک در ایران کدام است و چگونه می‌توان کنسانتره دامی را خریداری کرد؟
یکی از بهترین تولیدکنندگان کنسانتره‌های دامی در ایران کارخانه جهان کاوه دانه است. این شرکت تولیدکننده انواع کنسانتره دامی درجه یک نظیر کنسانتره گاو شیری و کنسانتره گاو پرواری در ایران است. کنسانتره‌های تولید شده توسط این شرکت بسیار اقتصادی و متناسب با سطح تولید، بسته به نوع دام و هدف پرورش گاو شیری یا گاو پرواری متفاوت تولید کرده است. قیمت محصولات کنسانتره را می‌توانید در بخش قیمت روز کنسانتره شیری و پرواری صفحه اول سایت مشاهده نماید.
برای خرید کنسانتره دامی اعم از پرواری و شیری می‌توانید با کارشناسان ما در بخش فروش یا صفحه تماس با ما ارتباط برقرار فرمایید.
منبع:
این مقاله به همت هما بهرام پرور و تیم تولید محتوای جهان کاوه افق خزر، تولیدکننده انواع خوراک دام و طیور تهیه شده است. امید است که این مقاله بتواند هر چند کوچک کمک کننده در صنعت پرورش دام و طیور باشد.
پست‌های مرتبط
تنش گرمایی دام| استرس گرمایی گاو
مدیریت حیوانات برای جلوگیری از تنش گرمایی دام در فصول گرم، نیاز به برنامه‌ریزی اصولی و درست دارد. توجه به
جرب گاو: علائم، انواع، راه‌های انتقال و درمان جرب نشخوارکنندگان
جرب گاو در واقع آلودگی به کنه در گاو است که به عنوان جرب یا گال نیز شناخته می‌شود و