جوجه کشی و هچ | مراحل جوجه کشی و جوجه‌ریزی در مزرعه مرغ گوشتی
هچر چیست و سوالات متداول درباره جوجه کشی
چکیده
جوجه کشی و هچ از مراحل مهم در پرورش جوجه است که امروزه با روش‌های نوین بروز شده است. در ابتدا باید گفت ستر و هچر دو زمان متفاوت در دوران جوجه کشی از تخم نطفه دار است. دوره اول از زمان تخم نطفه دار مرغ تا پایان روز ۱۸ ام را دوره ستر و سه روز انتهایی یعنی تا پایان روز ۲۱ ام را دوره هچر می‌نامند. در این دو دوره تنظیمات دستگاه جوجه کشی از لحاظ دما، رطوبت و چرخش متفاوت از هم بوده و باید به این نکته دقت شود.
فهرست مطالب
هچ چیست
جوجه‌هایی که برای تولید گوشت پرورش داده میشوند را جوجه‌های گوشتی می‌گویند، از طرف دیگر جوجه‌های که با هدف تخمگذاری و تولید تخم مرغ پرورش داده می شوند، را مرغ تخمگذار (layer) می گویند. مرغداری‌های جوجه‌های گوشتی با جوجه یک روزه شروع به کار می کنند و زمانی که آنها به به وزن مناسب و بازارپسند می‌رسند، آنها را به کشتارگاه می‌فرستند.
سوالی که اینجا مطرح می شود، این است که آن جوجه‌های یک روزه از کجا می‌آیند؟
تخم جوجه‌های گوشتی (متفاوت از تخم مرغ تخمگذار و یا تخم مرغ‌های موجود در بازار است)، طی فرآیند ویژه‌‌ی جوجه‌کشی میشوند که به آن هچری می‌گویند. طی فرآیند ویژه‌‌ی جوجه‌کشی میشوند که به آن هچری می‌گویند. در واقع مزارع پرورش مرغ گوشتی، جوجه‌های گوشتی خود را از این مزارع تهیه می‌کنند.
نوع پرورش و تغذیه جوجه‌های والد متفاوت از جوجه گوشتی است. این جوجه‌ها حدودا در ۲۶ هفتگی تخمگذاری می‌کنند، و تا ۳۵ تا ۴۰ هفته دیگر (تا حدود یک سال و ۳ ماهگی) به تخم گذاری ادامه می‌دهند. این مزارع دارای سیستم جمع‌آوری خودکار تخم هستند، تخم‌ها در یک جعبه لانه (nest box) روی یک نوار نقاله (a conveyor belt) به ایستگاه جمع آوری تخم منتقل میشوند.
تخم های جوجه کشی چندین بار در روز جمع آوری میشوند. بعد از گرفتن تخم‌ها، آنها در انکوباتور قرار می‌گیرند تا در آنجا گرم نگهداشته شوند. در .واقع انکوباتر کل فرآیند جوجه‌کشی ستر و هچر انجام می‌دهد. یعنی همانطور که در ابتدا بیان شد، تخم‌ها اول در ستر قرار می‌گیرند. این تخم‌های جوجه گوشتی در یک اتاق با دمای کنترل شده نگهداری میشوند؛ تا زمانی که بتوانند به هچر فرستاده شوند.
هچری یک تا دو بار در هفته تخم‌های جوجه کشی (hatching eggs) را از مزرعه پرورش تخم مرغ گوشتی می‌گیرد.
دستگاه جوجه کشی یا انکوباتور چگونه کار می‌کند؟
مضرات روش جوجه کشی در سالن جوجه کشی یا دستگاه انکوباتور
در سالن‌های جوجه کشی، جوجه‌ها ۴۸ ساعت پس از تولد، بدون آب و غذا در مزرعه جوجه گوشتی وارد میشوند. در این روش حتی قوی‌ترین جوجه‌ها نیز ضعیف میشوند. جوجه‌ها در ۴ روز اول تولد خود قادر به تنظیم دمای بدن خود نیستند.
جوجه‌ها با کیسه زرده از تخم بیرون می‌آیند که مواد مغذی را برای جوجه تامین می‌کند. محتویات زرده سرشار از چربی و پروتئین است، اما کربوهیدرات بسیار کمی دارد. کاهش کربوهیدارات یا گلوکونوژنیک به دلیل ناشنا بودن طولانی مدت جوجه، می‌تواند منجر به بیماری متابولیکی کتوز در آنها شود. کاهش وزن بدن به دلیل قرار دادن دیرهنگام یا سوء تغذیه نیز ممکن است، بر رشد اولیه عضلات تأثیر بگذارد. این اثرات نامطلوب تا سن بازاریابی و کاهش عملکرد گوشت ادامه می‌یابد. به همین دلیل در این روش پرورش، به محض ورود جوجه‌ها به سالن فارم گوشتی، دان، آب، مواد الکترولیتی و ویتامین‌های لازم را در اختیار آنها قرار می‌دهند.
به غیر از موارد ذکر شده، رشد و پرورش جوجه‌ها بسیار به دما و هوای مرغداری بستگی دارد. دمای هوا، سرعت هوا و رطوبت مناسب به کیفیت بهتر تخم مرغ‌ها و شکست کمتر آنها کمک می‌کند.
جوجه ریزی در مزرعه جوجه‌های گوشتی چیست
در سیستم جوجه ریزی در مزرعه، جوجه‌ها در خانه‌ای که جوجه‌های گوشتی در آن رشد می‌کنند، سر از تخم بیرون می‌آورند. در نتیجه غذا و آب فوری در دسترس آنهاست و نیازی به حمل و نقل آنها نیست. ایده سیستم جوجه ریزی در مرغداری پرورش جوجه گوشتی، توسط پرورش‌دهندگانی مطرح شد که با جوجه‌های جوجه کشی مشکل زیادی از جمله تنوع کیفیت جوجه داشتند. این سیستم در ابتدا در شمال غربی اروپا در کشورهای همچون هلند و بلژیک شروع شد و امروزه در سایره قاره‌ها در حال گسترش است.
شیوه عملکرد سیستم جوجه کشی در مزرعه - X-Treck
جوجه کشی در مزرعه برای اولین بار توسط گروه Vencomatic توسعه داده شد. یکی از این روش‌های انقلابی سیستم X-Treck است. سیستمی چند لایه که سیستم دما و رطوبت در آن به گونه‌ای طراحی شده که محیط برای جوجه در طول چرخه زندگی ایده‌آل باشد.
در این روش تخم‌های که ۱۸ روزه از قبل دوره نهفتگی یا انکوباسیون (Incubation) را گذرانده‌اند، خریداری شده و با سینی‌های ستر روی سیستم ریلی بصورت معلق قرار می‌گیرند. به تخم مرغ‌های این مرحله incubated eggs می‌گویند.
X-Treck سیستمی منحصر به فر است که جوجه‌کشی در مزارع پرورش جوجه گوشتی را امکان پذیر می‌کند. X-Treck یک شروع بهینه را فراهم می‌کند که منجر به تولید جوجه‌های گوشتی قوی‌تر و در نهایت سودآوری بیشتر می‌شود.
در سیستم X-track، جوجه‌ها در بدو تولد به آب و غذا دسترسی خواهند داشت. به دلیل اهمیت درجه هوای محیط اطراف تخم مرغ‌ها، این سیستم طوری طراحی شده است که حرکت و دمای هوا در اطراف تخم‌ها به درستی انجام شود.
در سیستم X-Treck غذا و آب برای جوجه‌ها بلافاصله بعد از تولد در دسترس است. در این روش جوجه‌ها آرام‌تر، سر و صدای کمتری دارند و کمتر به اطراف حرکت می‌کنند. در عمل مشاهده می‌شود که جوجه‌های تازه از تخم درآمده در آرامش بیشتر، و بدنی قوی‌تر هستند که مدیریت آنها را راحت‌تر می‌کند.
نتایج بسیار قابل توجه که منجر به ضریب تبدیل بهتر در جوجه‌ها نیز خواهد شد. همچنین در این روش چون جوجه‌ها جابه جا نشده و در حمل و نقل نبوده‌اند، تحت فشار، آلودگی قرار نگرفته و استرس آنها کمتر خواهد بود.
همچنین در این روش شما می‌توانید به عنوان تکمیل کننده سیستم X-treck از موارد زیر استفاده کنیم.
سیستم حمل و نقل اتوماتیک: در این سیستم سینی ها به طور خودکار جابه‌جا میشوند و از مرغداری خارج میشوند.
ویچ برقی: جایگزین وینچ دستی می‌شود و در نتیجه کار دستی را کاهش می‌دهد.
سیستم In-Cradle: شرایط هچ را برای جوجه‌های تازه متولد شده بهینه تر می‌کند. با این سیستم جوجه‌ها بلافاصله پس از خروج از تخم، قبل از دسترسی به بستر زیرین در این سطح فرود می‌آیند. سیستم In-Cradle زیر X-Treck قرار می‌گیرند. این طبقه میانی در زیر تخم‌های هچ شده قرار دارد که دمای محیط را اندازه می‌گیرد و سطح گرم آن مناسب جوجه‌های تازه متولد شده است.
سیستم X-Treck برای چه مرغداری‌های مناسب است؟
این مورد را توجه کنید که در این سیستم باید همه شرایط بهینه شود. در صورت اجرای اصولی شرایط، هزینه‌ها صورت گرفته برای پیاده‌سازی این سیستم طی سه تا چهار سال جبران خواهد شد. یکی از مواردی که بسیار مهم است در این روش رعایت شود، دمای محیط است. اگر دمای تخم مرغ مناسب یاشد، همه چیز درست پیش می‌رود. در این روش دمای تخم مرغ ۲ درجه سانتی گراد کمتر است.
فواید جوجه کشی در مزرعه جوجه گوشتی
در جوجه کشی در مزرعه جوجه گوشتی، جوجه‌ها فورا می‌توانند آب و غذا مصرف کنند. این جریان به رشد سریعتر و شکل‌گیری اندام‌های آنها، در دو روز اول کمک می‌کند. هرچه روده زودتر با غذا تماس پیدا کند، بهتر است. شروع خوب جوجه‌ها سیستم ایمنی بدن آنها را نیز قوی‌تر خواهد کرد، که نتیجتا احتمال بیماری و احتمال استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش خواهد داد. چرا که اگر جوجه تازه از تخم درآمده مدت زیادی بدون غذا بماند، باعث می‌شود تا پرزهای روده بشکند، در نتیجه باکتری‌های روده وارد جریان خون شده و منجر به عفونت در بدن جوجه شود. سیستم ایمنی ضعیف بر سیستم هورمونی نیز تاثیر منفی می‌گذارد.
سایت جهان طیور Poultry World درباره نتایج مصرف‌کنندگان از روش X-Treck نوشته است که پرورش‌دهندگان جوجه‌های گوشتی رضایت بیشتری در این روش داشته‌اند. در نتایج فنی این مرغداری‌ها
۵۰ تا ۱۰۰ گرم وزن نهایی جوجه‌های گوشتی بالاتر، ۰٫۵ درصد مرگ و میر کمتر، ۴ تا ۵ نمره ضریب تبدیل غذای بهتر، مصرف دارو کمتر، مشکلات کمتر با انتروکوک (enterococci) و کوکسیدیوز (coccidiosis) را به همراه داشته است.
بطور کل می‌توان به سوال چرا جوجه کشی در مزرعه محبوب شده و در دنیا در حال گسترش است؟ اینگونه پاسخ داد:
رفاه بیشتر جوجه‌ها: این جوجه‌ها جابه‌جا نمی‌شوند و بلافاصله پس از جوجه‌ریزی در شرایط مناسب آب و هوایی قرار می‌گیرند.
سلامت بیشتر جوجه‌ها: به دلیل شروع بهتر، رشد اندام‌ها بهتر، افزایش ایمنی؛ سلامت و هضم بهتر، مصرف دارو و آنتی‌بیوتیک کمتر
جوجه‌ها به موقع از تخم بیرون می‌آیند: گرمای بیش از حد باعث می‌شود تا جوجه‌ها زودتر از تخم بیرون بیایند، در حالیکه رشد آنها کامل نشده است.
نگاهی به برخی از سوالات پر تکرار جوجه کشی: هرآنچه باید بدانید
آیا تخم های جوجه کشی را می‌توان شست؟
در صورت ترک برداشتن تخم‌ها در دوره هچینگ چه باید کرد؟
در قدیم و پرورش خانگی، در صورت ترک ریز و خفیف روی آن را با موم داغ می‌پوشاندند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید در سایت littlefarmonthecorner مطالعه کنید. اما امروزه اینکار معمول نیست، به خصوص در پرورش صنعتی. دلیل این جریان این است که کوچکترین ترک، بهرحال باعث می‌شود که باکتری‌ها وارد تخم شود. پوشش موم از ورود بیشتر آلودگی جلوگیری کند. از طرفی معمولا در این شرایط یا جوجه در کل از بین می‌رود و یا با وجود بیرون آمدن از تخم جوجه ضعیفی خواهد بود. به همین دلیل است که در سیستم پرورش صنعتی جوجه گوشتی؛ این تخم مرغ‌ها را از چرخه تولید خارج می‌کنند.
خرید محصول: برای خرید بهترین دان مرغ گوشتی نژاد کاب می‌توانید به لینک خوراک مرغ گوشتی مراجعه کنید.
هچینگ تخم مرغ (hatching (chicken) eggs) به چه معناست؟
هچینگ یا همان جوجه‌کشی به معنای ۳ روز آخر فرآیند دوره نهفتگی یا انکوباسیون (incubation) است. بطور کل جوجه‌ها بعد ۲۱ روز از تخم در می‌آیند. اما بطور کل ممکن است جوجه‌ها نسبت به نژاد، سن مادر، زمان نگهداری و مراحل قبل از پرورش در بازه زمانی ۳۶ تا ۴۸ ساعت زودتر از تخم بیرون بیایند
زمان مناسب برای انتقال هچر چه زمانی می باشد؟
بسیاری از افراد براساس تجربه این زمان را زمانی می‌دانند که ۱ تا ۲ درصد تخم مرغ‌های داخل دستگاه جوجه کشی شروع به ترک خوردن می‌کنند. برای مرغ معمولا این زمان در روز ۱۹ است. در این روز یا چند ساعت زودتر و یا دیرتر اقدام به انتقال تخم مرغ‌ها به حالت هچ می کنند.
تفاوت جوجه ریزی (Hatching) با brooding چیست
جوجه‌کشی سه روز آخر انکوباسیون است، اما brooding (یا پرورش جوجه های کوچک) با تولد جوجه آغاز و تا ۷ – ۱۰ روزگی جوجه را ادامه می‌یابد. زمانی بسیار مهم برای جوجه‌ها از نظر شرایط رشد سریع و بهینه آنها. بهترین روش ترکیب دو سیستم X-Treck و پاسیو (Patio) است.
چه عواملی در جوجه ریزی در مزرعه مهم است
اصلی‌ترین عامل کنترل هوا و رطوبت باید برای تخم‌ها و جوجه‌های یک روزه مناسب باشد. هنگامی که جوجه‌ها از تخم بیرون می‌آیند، شرایط برای آنها باید مناسب باشد. دمای یکنواخت در کل سالن، و کف بتنی با گرمای کافی تا سرمای زیاد به جوجه‌ها آسیب نزند.
منابع:
littlefarmonthecorner.com
poultry.proultry.com
vencomaticgroup.com
cambridge.org
poultryworld.net
canadianfoodfocus.org
ldoceonline.com
این مقاله به همت هما بهرام پرور و تیم تولید محتوای جهان کاوه افق خزر، تولیدکننده انواع خوراک دام و طیور تهیه شده است. امید است که این مقاله بتواند هر چند کوچک کمک کننده در صنعت پرورش دام و طیور باشد.